Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών με το νόμο 4469/2017

Συνοπτική παρουσίαση του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4469/2017 (ΦΕΚ 62/τ.Α΄/3.5.2017), όπως ισχύει, με τις οποίες οριοθετείται μια οργανωμένη εξωδικαστική διαδικασία για τη συνολική και μακροπρόθεσμη ρύθμιση χρεών των ελληνικών επιχειρήσεων προς τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, με βασικό σκοπό τη διάσωση των βιώσιμων επιχειρήσεων.

Στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών συμμετέχουν ως πιστωτές το Ελληνικό Δημόσιο Α.Α.Δ.Ε. οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (Φ.Κ.Α.), οι οποίοι εκπροσωπούνται από το Κ.Ε.Α.Ο., με σκοπό τη διαπραγμάτευση βιώσιμων λύσεων ρύθμισης.

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4469/17 οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε:

1. «Μεγάλες επιχειρήσεις»
2. «Μικρές επιχειρήσεις»

«Συνοφειλέτης» νοείται κάθε πρόσωπο που ευθύνεται αλληλεγγύως εκ του νόμου ή δυνάμει δικαιοπραξίας για την εξόφληση μέρους ή του συνόλου των οφειλών του οφειλέτη. Συνοφειλέτης θεωρείται και ο εγγυητής, ενώ ασφαλιστικές επιχειρήσεις που έχουν αναλάβει την κάλυψη παντός είδους ευθύνης έναντι τρίτων, δυνάμει ασφαλιστικής σύμβασης με τον οφειλέτη, δεν Συμπεριλαμβάνονται στην έννοια του συνοφειλέτη.

«Πιστωτές» νοούνται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού

δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν χρηματικές απαιτήσεις κατά του οφειλέτη.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ

Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 2, αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του εξωδικαστικού μηχανισμού δύνανται να υποβάλλουν:

α) φυσικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα (έμποροι - ελεύθεροι επαγγελματίες)

β) νομικά πρόσωπά που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα στη Ελλάδα, εφόσον κατά την 31^η Δεκεμβρίου 2017 συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 

1. Οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών ξεπερνούν τις 20.000,00 ευρώ.
2. α) Υπάρχει προς χρηματοδοτικό φορέα οφειλή σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή ρυθμισμένη οφειλή μετά την 01/07/2016 ή
   β) υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή προς Φ.Κ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ. περιλαμβανομένων των Ο.Τ.Α ή
   γ) υπάρχουν σφραγισμένες επιταγές εκδόσεως του οφειλέτη λόγω μη επαρκούς υπολοίπου ή
   δ) υπάρχει έκδοση διαταγής πληρωμής ή δικαστικής αποφάσεως λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων σε βάρος του οφειλέτη.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ

Θα πρέπει να πληρούνται τα κριτήρια επιλεξιμότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.4469/17 σύμφωνα με τα οποία θα πρέπει:

α) Οφειλέτες που τηρούν απλογραφικά βιβλία να έχουν θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε τουλάχιστον μία από τις τρεις τελευταίες χρήσεις προ της υποβολής της αίτησης.

 β) Οφειλέτες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία να έχουν θετικό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων σε τουλάχιστον μία από τις τρεις τελευταίες χρήσεις προ της υποβολής της αίτησης ή να έχουν. θετική καθαρή θέση (σύνολο ιδίων κεφαλαίων) σε δημοσιευμένο ισολογισμό σε τουλάχιστον μία από τις τρεις τελευταίες χρήσεις προ της υποβολής της αίτησης.

Αποκλείονται από τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών:

1. Πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα
2. Πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών, καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τέτοιων παρόχων που λειτουργούν στην Ελλάδα
3. Οργανισμοί Συλλογικών Επενδύσεων,
4. Οργανισμοί Εναλλακτικών Επενδύσεων και οι διαχειριστές αυτών
5. Ασφαλιστικές εταιρείες
6. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα εφόσον:
   α)  Έχουν υποβάλλει αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις του Ν.4307/2014 ή του Ν.3588/2007 (Πτωχευτικός Κώδικας), εκτός εάν υπάρχει παραίτηση
   β). Έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη σε μία από τις ανωτέρω διαδικασίες ή έχει συζητηθεί η αίτηση του και εκκρεμεί η έκδοση της δικαστικής απόφασης
   γ)  Έχει διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητα ή βρίσκεται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης,
   δ). Έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση με δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, χρεοκοπία, απάτη κλπ.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ.

Η αίτηση για την υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη ή το εξουσιοδοτημένο από αυτόν πρόσωπο, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που τηρείται στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) (www.keyd.gov.gr).

Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα στοιχεία και να συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά :

πλήρη στοιχεία οφειλέτη και συνοφειλετών,

 κατάλογο περιουσιακών στοιχείων,

κατάλογο όλων των πιστωτών και των οφειλόμενων προς αυτούς ποσών,

φορολογικές δηλώσεις Ε1, Ν, Ε9 κλπ

τελευταίο αναλυτικό ισοζύγιο,

δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για διπλογραφικά βιβλία κλπ

έκθεση βιωσιμότητας,

πρόταση ρύθμισης οφειλών σύμφωνη με τις οριζόμενες διατάξεις των οικείων νόμων και υπουργικών αποφάσεων, κλπ

Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης ορίζεται συντονιστής, από το μητρώο συντονιστών που τηρείται στην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., ο οποίος προβαίνει σε έλεγχο της πληρότητας του φακέλου και εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης, κοινοποιεί εντός δύο ημερών απόσπασμα της αιτήσεως και πρόσκληση συμμετοχής στη διαδικασία σε όλους τους αναφερόμενους στην αίτηση πιστωτές.

Μέσα σε δέκα (10) ημερολογιακές ημέρες από την ημερομηνία κοινοποίησης της πρόσκλησης, οι πιστωτές ορίζουν εκπρόσωπο για συμμετοχή στη διαπραγμάτευση υποβάλλοντας ταυτόχρονα δήλωση εμπιστευτικότητας και βεβαίωση του συνόλου της οφειλής και απαντούν στο συντονιστή για την πρόθεση συμμετοχής τους στη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Εφόσον οι συμμετέχοντες στη διαδικασία πιστωτές είναι τουλάχιστον του 50% του συνόλου των πιστωτών του οφειλέτη, υπάρχει απαρτία και ξεκινάει η διαδικασία διαπραγμάτευσης και κοινοποιείται το πλήρες περιεχόμενο της αιτήσεως στους εκπροσώπους των πιστωτών.

Στην περίπτωση έγκρισης πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών υπογράφεται, με επιμέλεια του συντονιστή, σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών μεταξύ του οφειλέτη και των συναινούντων πιστωτών. Αντίγραφο της υπογεγραμμένης πλέον σύμβασης, αποστέλλεται από τον συντονιστή προς όλους τους προαναφερόμενους.

Στην αντίθετη περίπτωση κι όταν μετά το πέρας των ψηφοφοριών δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, ο συντονιστής συντάσσει πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας.

Ο συντονιστής δύναται να συντάσσει πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας και νωρίτερα κατά την διαδικασία διαπραγμάτευσης:

1. Εάν ο οφειλέτης δεν προσκομίσει εντός της προθεσμίας τα συνοδευτικά έγγραφα που ελλείπουν από την αίτηση

2. Εφόσον δεν προκύψει απαρτία συμμετεχόντων πιστωτών

3. Σε περίπτωση που η συνολική οφειλή προς τους πιστωτές υπολείπεται των 20.000 ευρώ

4. Εάν ο οφειλέτης αρνηθεί την προσκόμιση στοιχείων που ζήτησε πιστωτής παρά το γεγονός ότι συναίνεσαν σε αυτή το 60% των συμμετεχόντων πιστωτών.

Οι συμμετέχοντες πιστωτές που καταψήφισαν την εγκρινόμενη πρόταση αναδιάρθρωσης έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν εγγράφως στο συντονιστή ενστάσεις κατά της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη από το Πολυμελές Πρωτοδικείο όπου τυχόν θα υποβληθεί αίτηση για επικύρωση της συμφωνίας.

Η προθεσμία υποβολής αίτησης στη εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών είναι έως και τις 31/12/2018.

Στην συμφωνία αναδιάρθρωσης οφειλών εντάσσονται οφειλές προς Α.Α.Δ.Ε και Ε.Φ.Κ.Α. που υπήρχαν την 31η Δεκεμβρίου 2017 και έχουν βεβαιωθεί σύμφωνα με τον Κ.Ε.Δ.Ε. (Ν.Δ. 356/74. Α' 90) μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεως, συμπεριλαμβανομένων προσαυξήσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής.

Δεν εντάσσονται οφειλές που έχουν γεννηθεί μετά την 01/01/2018 ή οφειλές φυσικών προσώπων χωρίς εμπορική ιδιότητα.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του αρ. 9, η ρύθμιση της σύμβασης

αναδιάρθρωσης δε δύναται να φέρει τους πιστωτές σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνοφειλετών (αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών).

Σε περίπτωση που το ποσό που δύναται να πληρώσει ο οφειλέτης υπερβαίνει την αξία της ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων των συνοφειλετών και τρίτων προσώπων, θα πρέπει να υπολογιστεί πώς θα διανεμηθεί συμμετρικά το υπερβάλλον ποσό (αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης των πιστωτών).

Επομένως, για τη διαμόρφωση θετικής ψήφου των πιστωτών λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

α) Ο υπολογισμός της «αξίας ρευστοποίησης» της περιουσίας του οφειλέτη

β) Η ικανότητα αποπληρωμής της οφειλής

γ) Η κατάταξη της ΑΑΔΕ και του ΕΦΚΑ κατά το άρθρο 977 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας

δ) Η κατανομή της συνολικής ικανότητας αποπληρωμής με όρους καθαρής παρούσας αξίας. Ο υπολογισμός της αξίας ρευστοποίησης που λαμβάνει ο κάθε πιστωτής υπολογίζεται όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης.

Η διαδικασία ολοκληρώνεται στο σύνολό της στις Περιφερειακές Υπηρεσίες και περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, από την παραλαβή των προσκλήσεων μέχρι και την υπογραφή των συμβάσεων αναδιάρθρωσης εφόσον, σύμφωνα με την πρόταση ή τις αντιπροτάσεις που υποβλήθηκαν:

α. Δεν προβλέπεται διαγραφή βασικής οφειλής προς την ΑΑΔΕ και τον Ε.Φ.Κ.Α.

β. Η διαγραφή επί των νομίμων προσαυξήσεων, τελών καθυστέρησης και λοιπών επιβαρύνσεων δεν υπερβαίνει το 95% για την ΑΑΔΕ και το 85% για τον ΕΦΚΑ

γ. Η συνολική προς ρύθμιση βασική οφειλή δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000ευρώ για τον ΕΦΚΑ.

Αν δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, η διαδικασία εκπροσώπησης και έγκρισης της σύμβασης γίνεται από τη Διεύθυνση Διακανονισμού Οφειλών της Κεντρικής Υπηρεσίας και η σύμβαση αναδιάρθρωσης εγκρίνεται από το Συντονιστή του Κ.Ε.Α.Ο. μετά από σύμφωνη γνώμη του Διοικητή του Ε.Φ.Κ.Α.. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας καθορίζονται με απόφαση Διοικητή του Ε.Φ.Κ.Α.

Το Κ.Ε.Α.Ο. δε συναινεί σε περιπτώσεις που διαθέτει δική του μελέτη βιωσιμότητας βάσει της οποίας το χρέος του οφειλέτη χαρακτηρίζεται ως μη βιώσιμο.

Για οφειλές προς όλους τους πιστωτές που δεν υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ εφαρμόζεται η απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης οφειλών που προβλέπεται στην παρ. 3 του αρ. 16 του εν λόγω νόμου.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ

Σύμφωνα με την παρ. 1 του αρ.13 του παρόντος νόμου, από την ημερομηνία αποστολής της πρόσκλησης συμμετοχής από το συντονιστή στους πιστωτές αναστέλλονται αυτοδικαίως, για χρονικό διάστημα 90 ημερών, τα μέτρα ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της περιουσίας του οφειλέτη, εκκρεμή ή μη, που αφορούν απαιτήσεις για τις οποίες αιτείται εξωδικαστική ρύθμιση. Η αυτοδίκαιη αναστολή αίρεται αυτοδικαίως όταν η διαδικασία περαιωθεί ως άκαρπη ή ληφθεί σχετική απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών.

Από την ημερομηνία υπογραφής της εγκριθείσας σύμβασης αναδιάρθρωσης ή σε περίπτωση δικαστικής επικύρωσης, από την κοινοποίηση της δικαστικής απόφασης με την οποία επικυρώθηκε η εν λόγω σύμβαση, σύμφωνα με την παρ.19 του άρθρου 15, για τις υπαγόμενες στη ρύθμιση οφειλές:

1.  Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη.
2. Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για τα αδικήματα του α.ν. 86/1967 (Α' 136) και αναβάλλεται η εκτέλεση ποινής που επιβλήθηκε κατά τις διατάξεις του άρθρου αυτού ή, εφόσον άρχισε, η εκτέλεσή της διακόπτεται.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης απολέσει το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί συνεχίζονται.

ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ - ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 14 επέρχεται αυτοδίκαια ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης και αναβίωση των απαιτήσεων σε περίπτωση:

1. Μη καταβολής ή μερικής καταβολής δόσεων έως του ποσού που αντιστοιχεί σε τρεις (3) δόσεις
2. Μη υποβολής Φορολογικών Δηλώσεων ή ΑΠΔ εντός 3 μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους.
3. Μη εξόφλησης ή τακτοποίησης τρεχουσών οφειλών, εντός 90 ημερών από την έναρξη ισχύος της σύμβασης (ή από την ημερομηνία δικαστικής επικύρωσής της) ή οφειλών που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά τη σύμβαση, εντός 60 ημερών από την λήξη προθεσμίας καταβολής τους
4. Αθέτησης των όρων της σύμβασης αναδιάρθρωσης προς οποιονδήποτε πιστωτή.

Η ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών έχει ως συνέπεια την

κατάσταση ως απαιτητού του συνόλου του υπολοίπου της οφειλής και των αναλογούντων προσαυξήσεων και τόκων, καθώς και την επιδίωξη της είσπραξης της με όλα τα προβλεπόμενα μέσα.

ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ

Ο οφειλέτης ή ο συμμετέχων πιστωτής δύναται να υποβάλει στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου έχει έδρα ο οφειλέτης, αίτηση για την

επικύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών.

Από την κατάθεση αιτήσεως έως και την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο δικαστήριο για την επικύρωση ή μη της σύμβασης αναδιάρθρωσης, υπάρχει αυτοδίκαια αναστολή μέτρων είσπραξης, εκκρεμών ή μη, τόσο ατομικής όσο και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης, κατά του οφειλέτη.

Η συζήτηση της συγκεκριμένης αιτήσεως προσδιορίζεται εντός δύο (2) μηνών από την κατάθεση, ενώ η σχετική απόφαση του δικαστηρίου δημοσιεύεται εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία της συζήτησης.

Στην περίπτωση που ο οφειλέτης είναι πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) σύμφωνα με το Ν.3419/2005 (Α' 297) και μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από την κατάθεση της αίτησης επικύρωσης, η συγκεκριμένη αίτηση υποβάλλεται, επί ποινή απαραδέκτου, προς καταχώριση και δημοσίευση στο διαδικτυακό τόπο του ΓΕ.ΜΗ. με επιμέλεια και έξοδα που βαρύνουν τον αιτούντα. Για τους υπόλοιπους οφειλέτες η ανωτέρω δημοσίευση λαμβάνει χώρα στην ιστοσελίδα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.. 

Πριν την έκδοση απόφασης εξετάζονται όλες οι ενστάσεις που υποβλήθηκαν εγγράφως κατά της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, καθώς και κάθε άλλη ένσταση που υποβάλλεται ενώπιον του Δικαστηρίου.

Η απόφαση δικαστηρίου αποτελεί τίτλο εκτελεστό, είναι δεσμευτική ως προς το σύνολο των πιστωτών, ανεξαρτήτως συμμετοχής τους στη διαπραγμάτευση ή τη σύμβαση και καταλαμβάνει το σύνολο των υποχρεώσεων του οφειλέτη που ρυθμίζονται στη σύμβαση αναδιάρθρωσης.

Στην περίπτωση που ο οφειλέτης είναι πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Γ.Ε.ΜΗ.

Το Δικαστήριο εκδίδει απορριπτική απόφαση μόνο όταν συντρέχει μία εκ των ακόλουθων περιπτώσεων:

1. έχουν παραβιαστεί οι υποχρεωτικοί κανόνες των άρθρων 9 και 15,
2. παραβιάστηκαν άλλοι κανόνες της διαδικασίας και η βλάβη που προκλήθηκε σε πιστωτή δεν αποκαθίσταται με άλλο τρόπο,
3. δεν κλητεύθηκαν στη διαπραγμάτευση πιστωτές με ποσοστό ικανό να ανατρέψει τη σύμβαση,
4. ο οφειλέτης δεν εκπληρώνει τις χρηματικές υποχρεώσεις του σύμφωνα με τους όρους αυτής,
5. προκύψει ότι το αμφισβητούμενο μέρος της απαίτησης, μη συμβαλλόμενων πιστωτών, αντιστοιχεί σε ποσοστό επί του συνόλου των απαιτήσεων κατά του οφειλέτη ικανό να ανατρέψει τη σύμβαση αναδιάρθρωση οφειλών.

Κατά της απόφασης που απορρίπτει την αίτηση για την επικύρωση, επιτρέπεται η άσκηση έφεσης. Στην περίπτωση έκδοσης τελεσίδικης απορριπτικής απόφασης, η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών παύει να ισχύει έναντι όλων και εφαρμόζεται αναλόγως η παράγραφος 2 του άρθρου 14.